Konya Hakkında genel bilgiler

* Bir zamanlar Anadolu Selçuklu Devletinin başkenti olan Konya yaklaşık 40.000 km²’lik yüz ölçümü ile Türkiye’nin en büyük ilidir. Hatta Konya pek çok ülkeden daha büyük bir yüz ölçümüne sahip.
(Konya’nın yüz ölçümünü ben kendim ölçmedim.😊 Bazı kaynaklarda yüzölçümü 41.000 km² bazı kaynaklarda ise göller hariç tutulmuş ve yüz ölçümü olarak 38.873 km² belirtilmiş.)
* 2024 yılı adrese göre nüfus belirlemelerine göre  şehirde 2.335.409 kişi yaşamaktadır.
* 2023 istatistiklerine göre Nüfus açısından Konya Türkiye’nin 6. büyük şehridir.  (Konya’nın önündeki şehirler: 1. İstanbul, 2. Ankara, 3. İzmir, 4. Bursa, 5. Antalya)
Konya’nın denizden yüksekliği ortalama 1016 metredir.
* Konya yöresi Roma, Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinde hep tahıl ambarı olarak görülmüştür.
* Tahıllar, şeker pancarı, sebze ve meyveler açısından Konya yöresi oldukça zengindir.
* Son zamanlarda büyük atılımlar yapan Konya Sanayisi Türkiye ekonomisine büyük katkı sağlamaktadır. 
* Eskiden Konya yöresinde kendine has özellikler ve güzellikler taşıyan halıcılık ve dokumacılık maalesef yüzyılımızın gelişmelerinden olumsuz etkilenmiştir ve yok olma tehlikesi ile karşı karşıyadır.
* Konya sahip olduğu tarihi miras ile turizmde iddialı şehirlerimizdendir.
* Neolitik dönemden beri devamlılık gösteren kesintisiz bir tarihi akışın izleri Konya yöresinde görülebilir…
* Ayrıca eski pagan dinlerden sonra Hristiyanlık ve Müslümanlık için de Konya yöresi hep önemli olmuştur.
* Hristiyanlığın ilk yayılma noktalarından birisi olan bölge Hristiyan ziyaretçileri incilin ve Hristiyanlığın temelleri ile buluştururken  İslam’ın yayılmasında büyük rol oynayan tasavvuf hareketlerinden Mevleviliğin ve diğer Sufi akımların izleri ve etkileri ziyaretçileri farklı dünyalar ile buluşturur…

Şimdi kısaca kent tarihine bir göz atalım…

* Neolitik zamandan beri toplu yaşamın sürdüğü Konya ve çevresinde M.Ö. 3. bin sonrası zamanlarda bol doğal su rezervleri olmasından dolayı büyük nüfus hareketliliği  başlar.
* Anadolu’daki ilk organize büyük devlet olan Hititlerden sonra bölge devamlı değişik dini ve ırki farklılıklar gösteren etnik gruplar tarafından yönetilir…
Şehrin merkezinde bulunan Alâeddin Tepesi ve çevresi eski yerleşimlerin olduğu yerdir.
* Konya yöresinde ana tanrıça Kybele inancından başka Hitit, Frig, Lidya, Pers tanrı ve tanrıçaların tapınım zenginliği görülür. 
* Antik İkonium/İconion (Konya) Helenistik dönemde Grek inançları ve kültürü ile tanışır.
* Pagan inançların dışında Konya ve çevresinde önce Hıristiyanlık, sonra İslam etkili inanç sistemi olur…
* Bölgedeki en yoğun gelişmeler Hititler döneminde, Roma Döneminde, Selçuklu döneminde ve Osmanlı döneminde olur. Cumhuriyet döneminde tarım ağırlıklı olan şehir son yıllarda sanayi atılımları ile ön plana çıkar…
* Çok kısa süren Selçuklu döneminde ise şehir zamanının gelişmişliğinde zirveyi yaşar…
* Hıristiyanlığın ortaya çıkışından kısa süre sonra 47-50 yılları arasında Tarsuslu Aziz Paulus Konya’yı ve çevresini ziyaret eder. Bölgede ilk Hristiyan cemaatler oluşmaya başlar. (Aziz Paulus’un Konya ve çevresine geliş tarihi konusunda 3 yıllık ihtilaf vardır)
* Yaklaşık 300 yıllık bir yasaktan sonra Konstantin zamanında Hıristiyanlara yapılan takibatlar ve zulümlere son verilir. 325 İznik konsülünden sonra Hıristiyanlık da diğer dinlerle birlikte Roma devletinde kabul görür.
* Konstantin’in anası Helena Kudüs yolculuğu esnasında Roma döneminde yapılan ilk kiliselerden birisini 326/327 yılında Konya Sille’de yaptır.
* 385/86 yılında Roma imparatoru 1. Theodosius zamanında Hristiyanlık devlet dini olur ve tüm Roma vatandaşları Hristiyan olmak zorundadır. Bu tarihten sora da Konya ve çevresinde de hakim din olarak sadece Hristiyanlık kalır. 
* 6. Yüzyılda 541/542 yılında şehirde veba salgını baş gösterir. Veba tüccarlar vasıtası ile gelir.
* 8. yüzyılda 724/725 yılında Mervan bin Muhammed komutasındaki Emevi ordusu Konya’yı ele geçirir. Daha sonra Doğu Roma şehri tekrar geri alır.
* Emeviler ve Doğu Roma arasında daha sonra Abbasiler ve Doğu Roma arasında Konya birkaç kez el değiştirir.
* Şehirdeki Arap hakimiyetleri teşkilatlanacak kadar uzun sürmez. Onun için şehirde Emevi veya Abbasi izleri göremiyoruz.
* 1071 yılındaki Malazgirt savaşı sonucu Anadolu çok kısa sürede Selçuklu hakimiyetine girer. Selçuklular İznik’i başkent yaparlar. Daha sonra İznik Haçlı ordularının eline geçince Konya başkent olur.
* Hedefleri Kudüs olan haçlılar 2 kez Konya’yı kuşatırlar.
* İlk Kuşatmayı Fransızların öncülüğündeki haçlı ordusu, ikinci kuşatma ise üçüncü haçlı seferleri sırasında 1190 yılında Alman Friedrich Barbarossa tarafından yapılır.
* 2. Kılıçaslan ve Barbarossa arasında anlaşma sağlanır. Almanların Toroslardan Akdeniz’e geçişlerinde kendilerine saldırılmama garantisi verilir. Almanlar kuşatmayı kaldırırlar ve Silifke istikametine giderler. Konya’yı kuşatan Alman kral Barbarossa Silifke yakınlarında Göksu Nehrinde boğular…
* Selçuklular döneminde Konya en parlak devirlerini Sultan 2. Kılıçarslan, 1. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1. İzzettin Keykavus, 1. Alaeddin Keykubat dönemlerinde yaşar…
* Daha önceleri sadece Alaaddin Tepesi etrafında surlarla çevrili bir kale vardır. 1221 yılında 4 km. uzunluğunda 108 kule ile güçlendirilmiş, şehri tamamen kuşatan surlar ve burçlar yaptırılır.
* Şehir Selçuklular döneminde Darül Mülk olarak anılır. Kısaca Payitaht, başkent olarak çevirebiliriz.
* Dar İslami kavram olarak “mesken”, “yurt” olarak kullanılır. Mülk İslami kavram olarak “maddi alemin bütünü ve bunun üzerindeki hakimiyet” olarak kullanılır.
* Konya’da Selçuklu sanatının en etkileyici yapıları inşa edilir. Konya ekonomik, ama her şeyden önce dini bir merkez haline gelir. Refah düzeyi devamlı artan şehirde kozmopolit bir hayat hüküm sürer.
* Ortodoks Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler Müslümanlar eşit şartlarda yaşarlar.
* Bu hoşgörü ortamında pek çok gönül eri, derviş Konya’da yetişmiştir. Bunlardan en önemlilerinden birisi de Mevlâna Celaleddin Rumi’dir.
* 1243 Kösedağ yenilgisinden sonra Selçuklu ülkesinde kontrol tamamen Moğollar eline geçer ve ülke Moğol valileri konumuna düşmüş olan sultanlar tarafından yönetilir. 
* Moğol istilası döneminde Mevlana’nın ince tasavvufi ilişkileri ile vezirler Celaleddin Karatay ve  Sahip Ata Fahrettin’in siyasi  dehaları sayesinde Konya üzerindeki Moğol baskısı azalır. Hatta Selçuklu sanatının çok önemli şaheserlerinden Karatay Medresesi, İnce Minareli Medrese, Sahip Ata Külliyesi Moğol istilası dönemlerinde yaptırılır…
* Moğol istilası döneminden itibaren Karamanoğlu Beyliği Konya’ya hâkim olmak ister. Kısa aralıklar ile Karamanoğlu Beyliğinin yönetimine giren şehir İlhanlılar, Ahiler, Eretna Beyliği arasındı nüfuz mücadelelerine şahit olur. Karamanoğlu Alaaddin Bey 1366 yılında şehre tam hakim olur ve yönetim merkezini Konya’ya taşır.
* Bundan sonra Karamanoğlu Beyliği ile Osmanlılar arasında yaklaşık 100 yıl süren İlhanlıların bıraktığı otorite boşluğunu doldurma mücadelesi başlar.
* 1. Murat, Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmet, 2. Murat dönemlerinde Karaman Osmanlılarca sık sık kuşatılmış hatta ele geçirilmiş olsa da anlaşmalar ile yine Karamanoğlu Beyliği idaresine bırakılır. En son Fatih Sultan Mehmet döneminde tamamen Osmanlı hakimiyetine geçer.
* Cem Sultan, Şehzade Bayezid ve 2. Selim Konya’da Sancak Beyi olarak görev yaparlar.
* Kanuni’nin oğulları Şehzade Bayezid ile 2. Selim arasında taht kavgası daha babalarının sağlığında erken başlar.  İki kardeş Konya ovasında orduları ile savaşırlar.
* Kanuni 2. Selim tarafını tutar. (Sonuç ne mi oldu? İlginç hikaye…  Devamı Konya gezisi esnasında rehberiniz tarafından anlatılır. 😊)
(Yine Konya ziyareti esnasında İpşir Mustafa Paşa isimli ilginç bir kişiliği tanıyacaksınız.)
* Celali İsyanları sırasında Konya’nın dağlık kesimleri de bu isyana kısmen destek vermişlerdir.
* 1740 yılından itibaren Konya ayanlar mücadelesi ile karşı karşıya kalır.  Devlet kurumlarında nüfuz sahibi olan Gaffarzade ve Mühürdarzade aileleri arasındaki çekişmeden dolayı Konya halkı oldukça sıkıntılar çeker. (Ayanlar hakkında tur esnasında rehberiniz size bilgi verir. 😊)
* Osmanlı’ya isyan eden Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşanın oğlu İbrahim Paşanın orduları 21 Aralık 1832 yılında Konya’yı işgal ederler. 14 Mayıs 1833 tarihinde imzalanan Kütahya anlaşması gereğince şehri boşaltırlar ve Toroslara çekilirler.
* 1. Dünya savaşı esnasında cephelere çok uzak olan Konya savaş sonrası Mondros Mütarekesine dayanılarak İtalyanlar tarafından işgal edilir.  İşgal 1919 yılı Nisan ayından 1920 yılı Mart ayına kadar yaklaşık 11 sürer. İtalyanlar bir mücadele sonucu değil, kendi istekleri ile şehri terk ederler…
* Kurtuluş savaşı esnasında 1920 yılında Konya talihsiz bir isyanın merkezi konumundadır. 3 Ekim 1920’de Konya’yı ele geçiren Delibaşı çetesi 3 gün sonra dağıtılır 6 ekimde şehir tekrar asilerden temizlenir. Asi başı kaçarak Akdeniz’de Fransız gemilerine sığınır.
* Cumhuriyet döneminde il olan Kona bugün Türkiye’mizin önemli tarım, sanayi ve turizm kentidir.
Sayfama misafir olduğunuz için teşekkür ederim.
Saygılarımla,
Rehber Muammer Çelik

Tamamen bilimsel tarihi kaynaklardan ve ansiklopedilerden derlediğim bilgileri kendime göre harmanlayıp sundum.
Özgün bir çalışma olarak hazırladığım bilgilier kesinlikle kopyala yapıştır metodu kullanılmamıştır….
Kaynaklar: https://www.rehbermuammer.com/yararlanilan-kaynaklar